Ağız dışı apareyler hangi durumlarda kullanılır?

 

Ağız dışı apareylerden:

1. a) Büyüme ve gelişim dönemi içerisinde bulunan alt ve üst çenelerin birbirlerine ve kafa tabanına göre olan normalden sapmış ilişkilerinin düzeltilmesi amacıyla üst& alt çeneye ön, arka veya yukarı yönde kuvvet uygulayarak bu bölgelerin büyümelerinin yönlendirilmesinde (ortopedik etki),
2. b) Dişler veya diş gruplarında hareket oluşturulmasında (ortodontik etki),
3. c) Sabit tedaviler sırasında desteğin arttırılmasında

yararlanılır.

Ağız dışı apareyler ne şekillerde kullanılabilir?

Ekstra-oral apareyler yalnız başlarına kullanılabildikleri gibi sabit ortodontik aygıtlarla, hareketli apareylerle, fonksiyonel apareylerle kombine olarak da kullanılabilmektedirler.

Ağız dışı aparey çeşitleri nelerdir?

 

• Çenelik (Chin-cap)

Yapılan sefalometrik analiz sonrasında alt çenenin önde olduğu tespit edilen bireylerde, alt çenenin öne gelişiminin frenlenmesi ve geri alınması amacıyla kullanılır.

• Vertikal çenelik (Vertikal Chin-cap)

Yapılan sefalometrik analiz sonrasında ön yüz bölgesinde dik yön gelişiminin artmış olduğu görülen bireylerde, uzun yüz durumunu kontrol altına almak ve tedavi etmek için kullanılır.

• Enselik (Servikal headgear)

Yapılan sefalometrik analiz sonrasında üst çenesinin önde olduğu tespit edilen bireylerde, çenenin öne doğru gelişimini frenlemek ve çeneyi geriye almak amacıyla kullanılır.

• Posterior high-pull headgear

Yapılan sefalometrik analiz sonrasında üst çene arka dişlere müdahale edilmesi gereken bireylerde kullanılır.

• Yüz maskesi (Reverse headgear)

Yapılan sefalometrik analiz sonrasında üst çenenin öne doğru gelişiminin yetersiz olduğu durumlarda, büyüme ve gelişimi yönlendirerek üst çeneyi ve dişleri öne getirmek için tercih edilirler. En ideal kullanım zamanı 8-11 yaş arasındadır. Fakat son zamanlarda gelişen teknolojiyle birlikte yüz maskesi yerine mentoplate uygulamaları da yapılmaktadır. Böylelikle ağız dışından aparey kullanmaksızın, üst çene yetersizliği tedavi edilebilmektedir.

• Anterior-pull headgear

Yüz maskesinin benzeridir. Benzer amaçlar için kullanılır.

• J-hook headgear

Yapılan sefalometrik analiz sonrasında üst çenenin ön bölgesinde dik yön gelişiminin aşırı olduğu bireylerde, problemi kontrol altına almak ve tedavi etmek için kullanılır.

Ağız dışı apareyler ne zaman kullanılır?

 

Ağız dışı apareyler büyüme ve gelişimin devam ettiği dönemde kullanılmaktadır. Yani süt dişlenmeden daimi dişlenmeye geçiş döneminde ve ergenlik sürecinde (pubertal büyüme atılımı döneminde) kullanılabilmektedir. Ağırlıklı olarak 8-14 yaş arasında kullanımı tercih edilmektedir.

 

Ağız dışı apareyleri kimler kullanmalıdır?

 

• Yüz ve çene yapısında iskeletsel bozuklukları olan bireyler
• Alt çenenin önde konumlandığı bireyler
• Üst çenenin geride konumlandığı bireyler
• Uzun-kısa yüzlü bireyler

Ağız dışı apareyler nasıl kullanılır?

 

Her ağız dışı apareyin kendine özgü kullanım tarzı vardır. Yapılan detaylı muayene ve sefalometrik analiz sonrasında hangi apareyin kullanılacağı tespit edilir. Sonrasında ağızdan ölçü alınarak, apareyin ağız içi sabit parçası laboratuvarda tasarlanıp hastaya özel olarak üretilir. Ağız içi parça ağız içine yerleştirildikten sonra, ağız dışı apareyle bağlantı kurulur. Bu bağlantı bazen ağız içi elastikler ile olabileceği gibi, metal uzantılar veya çenelik ile de olabilir. Ortodonti uzamanınız en doğru bilgilendirmeyi sizlerle paylaşacaktır.

 

Ağız dışı apareyler ne kadar süre kullanılmalıdır?

 

İdeal ortodontik tedavi için apareyleri daimi kullanmak esastır. Gün içerisinde ne kadar uzun süre kullanırsanız tedavi sonucunuz o kadar hızlı gerçekleşecektir. Günlük ağız dışı apareyi kullanma sürenizin minimum 20 saat olması tedavinizin etkili olmasını sağlayacaktır. Yani apareylerin beslenme haricinde düzenli olarak kullanılması gereklidir. Apareyin kullanılmadığı her süre, tedavinizde elde edilen başarıyı geriye götürecek ve toplam tedavi sürenizi uzatacaktır. 24 saatlik kullanılmama durumunda en az 1 haftalık geriye gidiş olabileceği unutulmamalıdır. Apareyin düzensiz kullanımı ise, dokulardaki iyileşmeyi olumsuz etkileyecek ve oluşan yeni kemik dokusunun kaliteli olmasının önüne geçecektir. Bu durum ortodontik tedavinin kalıcılığını birinci dereceden olumsuz etkilemektedir.

Ağız dışı aparey kullanılmasının önemi nedir?

 

Hastanın çenelerini ilgilendiren iskeletsel problemlerinin düzeltilmesi için uygulanabilecek başarılı bir tekniktir. Ağız dışından destek alındığı için, ortodontik tedavinin yanı sıra ortopedik etki elde edebilmeyi mümkün kılmaktadır.

 

Ağız dışı apareylerin avantajları nelerdir?

 

• Çene kemiklerinin yetersiz veya kontrolsüz gelişimini düzene koyarak büyüme ve gelişimin yönlendirilmesiyle çeneleri sağlıklı bir şekilde doğru yöne yönlendirmede etkilidir.
• Kullanımı rahat ve kolaydır; hasta dilediği zaman takıp çıkartabilir.
• Temizlenmesi kolaydır.
• Diğer ortodontik tedavilerle kombine kullanılarak tedavinin verimliliğini arttırırlar.

Ağız dışı apareyler hakkında sık sorulan sorular (SSS)

 

Yüz maskesi tedavisi mi? Mentoplate tedavisi mi?

 

Yüz maskesi de mentoplate de aynı yaş aralığında aynı amaç için kullanılırlar. Yüz maskesi geleneksel bir uygulama iken, mentoplate uygulaması ülkemizde henüz çok az sayıda ortodontistin klinik tecrübeye sahip olduğu ve klinik rutininde kullanabildiği bir tekniktir. Mentoplate tedavisi küçük bir cerrahi işleme ihtiyaç duyulan teknolojik ve estetik bir yaklaşımdır. Yüz maskesi dışarıdan belli olduğu için hastalar son zamanlarda, sıklıkla mentoplate uygulamasını tercih etmektedirler. Yüz maskesi daha ekonomik olması sebebiyle tercih edilebilecek iken, mentoplate’in kullanım rahatlığı, estetik olması, ağız dışında hiçbir şekilde aparey olmaması ve nispeten daha etkili olması sebebiyle ön plana çıkmaktadır. Bu durum bireyin tedavi olurken yüz maskesini uyurken, okul ortamında veya sosyal çevrede takıp takamayacağının sorgulanmasıyla daha rahat çözümlenebilir. Eğer sosyal ortamda, ortodontik apareylerim hiç belli olmasın istiyorsanız mentoplate tedavisi tam size göre! Daha detaylı bilgi için yüz maskesi – mentoplate kıyaslaması isimli makalemizi inceleyiniz.

 

Ağız dışı apareylerin tedavi ücreti nasıldır? Pahalı mıdır?

Hayır, pahalı değildir. Ortognatik cerrahiye göre daha ekonomiktir. Uygulanan bu teknik ile normalden sapan iskeletsel çenesel problemlerinizi çözerek tekrardan sağlıklı hale gelmiş olacaksınız. Ortodonti uzmanınız, sefalometrik değerlendirme ve klinik muayane sonrası sizlere en doğru ve detaylı bilgiyi alternatifleriyle birlikte verecektir.

 

Ağız dışı apareylerle beslenme nasıl olmalı?

 

Ağız dışı apareylerin ağız dışı kısmı beslenmeden önce çıkartılmalıdır. Ağız içi parçaların zarar görmemesi için kontrollü şekilde, ortodonti uzmanınızın önerdiği gibi besinleri tüketebilirsiniz. Sert sayılabilecek gıdaları (simit, tost, pizza, lahmacun, dürüm, sandviç, hamburger, et v.b) ısırarak yemek yerine, küçük parçalara bölerek asitsiz içeceklerle yumuşatarak yemek; iri çekirdekli gıdaların (erik, zeytin vs.) ise önce çekirdeği çıkartılıp sonra tüketilmesi önerilmektedir.

 

Ağız dışı apareylerin temizliği nasıl olmalı?

 

Ağız dışı apareyler, sabunlu su ve bez yardımıyla düzenli olarak temizlenmelidir. Yüz maskesi kullanan bireylerde çene ve alın ile temas eden yerler özellikle hassasiyetle temizlenmeli ve bu bölgeler zamanla yıpranabileceği için eski pedler çıkartılıp yeni pedler ile değiştirilmelidir.

 

Ağız dışı apareylere alışma süreci nasıldır, ağrım olur mu?

 

Her ortodontik harekete maruz kalan yapıda, az bir miktar hassasiyet oluşabilir. Fakat düzenli kullanım sonrası bu ağrı çok kısa sürede (birkaç hafta ) kendiliğinden geçecektir. Aparey temizliğine dikkat edilmesi ve ortodontistin önerilerine uyulması alışma sürecinin kolay geçmesini sağlayacaktır.

 

Her yaşta ağız dışı apareyleri kullanabilir miyim?

 

Maalesef, apareyler ileri yaşlarda kullanıldığında herhangi bir iskeletsel tedavi verimi alınması söz konusu olmamaktadır.

 

Çok geç olmadan, Ortognatik cerrahi gereksinimin önüne geçin!

 

Çene kemiklerini ilgilendiren ciddi iskeletsel bozuklukların düzeltilebilmesi için, ergenlik süreci tamamlanmadan, elinizdeki son şansınızı en verimli şekilde değerlendirin. Gelecekte oluşabilecek ortognatik cerrahi ihtiyacını ortadan kaldıracaksınız.